Για πρώτη φορά στην Ελλάδα αρχίζουμε να μιλάμε για πρωτόκολλα στο πεδίο των Επιστημών Υγείας! Η Ομάδα αυτή στοχεύει στην ενημέρωση των γονέων όσον αφορά τα δικαιώματά τους στον τοκετό και τη λοχεία, και στον από κοινού σχεδιασμό ενός πλάνου τοκετού (birth plan) ώστε να διεκδικήσουν αυτά τα δικαιώματα από τους επαγγελματίες υγείας με τους οποίους συνεργάζονται. Το πλάνο αυτό συμπεριλαμβάνει τις επιθυμίες των γονέων για τον τρόπο διεξαγωγής του τοκετού τους & την έναρξη του θηλασμού, κατόπιν ενημέρωσης και συζήτησης με τη μαία, τον γυναικολόγο και τον παιδίατρο που θα αναλάβουν την παρακολούθηση της υγείας του ζευγαριού.
Υπάρχουν πολλά επίσημα πρωτόκολλα στη χώρα μας – με νομική ισχύ και υπόσταση – και αφορούν στα δικαιώματα του ασθενή (αν και στη μαιευτική δεν υπάρχουν «ασθενείς», αλλά εγκυμονούσες!). Εν προκειμένω, στα δικαιώματα της μέλλουσας μητέρας, της επιτόκου και του συζύγου της.
- Μπορεί μια μητέρα να αρνηθεί κάποια ιατρική πράξη / εξέταση; **
- Μπορεί μια μητέρα να αρνηθεί τη χορήγηση κάποιου φαρμάκου ή υποκατάστατου ξένου γάλακτος;
- Μπορεί ένας πατέρας να παρίσταται στην αίθουσα τοκετών για να συμμετέχει στη γέννηση του παιδιού του;
- Ποια είναι τα δικαιώματα μιας επιτόκου κατά την εισαγωγή της στο μαιευτήριο;
- Ποια είναι τα Πρωτόκολλα των επίσημων φορέων Μαιευτικής και Γυναικολογίας σχετικά με την πρόκληση τοκετού, την καισαρική τομή, τον φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή, τον τοκετό στο σπίτι;
- Τι επιδόματα και άδειες δικαιούμαι βάσει νομοθεσίας κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της λοχείας; Ποια είναι η νομική οδός που πρέπει να ακολουθήσω σε περίπτωση που απολυθώ από την εργασία μου; Δικαιούμαι να κάνω αντλήσεις με θήλαστρο στο χώρο εργασίας μου;
- Μπορώ να έχω τη δική μου μαία στον τοκετό μου;
- Υπάρχουν ιστοσελίδες με τα επίσημα μαιευτικά πρωτόκολλα;
- Πού μπορώ να βρω αξιόπιστη διεθνή βιβλιογραφία για θέματα που σχετίζονται μα τον τοκετό, το θηλασμό, τη λοχεία, την ψυχοσυναισθηματική και σωματική ανάπτυξη του βρέφους; Πώς θα αξιολογήσω την εγκυρότητα της βιβλιογραφίας μέσα στον κυκεώνα του διαδικτύου;
** «Ειδικότερα, για τις/τους ιατρούς η υποχρέωση ενημέρωσης και λήψης συναίνεσης από τη μητέρα προκύπτει και από τα άρθρα 11 «Υποχρέωση ενημέρωσης» και 12 «Συναίνεση του ενημερωμένου ασθενή» του Ν.3418/2005 «Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας» (ΦΕΚ 287 τ Α’). Επισημαίνουμε ιδιαίτερα ότι σύμφωνα με τα παραπάνω άρθρα ο ιατρός δεν επιτρέπεται να προβεί στην εκτέλεση οποιασδήποτε ιατρικής πράξης χωρίς την προηγούμενη συναίνεση του ασθενή ( Άρθρο 12 παρ. 1) ή, για τους Ασθενείς που δεν έχουν την ικανότητα συναίνεσης, χωρίς την προηγούμενη συναίνεση των προσώπων που έχουν την εξουσία να συναινέσουν για την εκτέλεση της πράξης (άρθρο 11 παρ. 4)»
Με πολλή χαρά υποδεχτήκαμε το καλοκαίρι του 2017 την απόφαση του Υπουργείου Υγείας να καταστήσει υποχρεωτική την ενημέρωση του ζευγαριού για τους πιθανούς κινδύνους της χορήγησης ξένου γάλακτος στα νεογνά (από τις μαίες, τους μαιευτές και τους παιδιάτρους), καθώς και την αναγκαιότητα έγγραφης συναίνεσης από τους γονείς προτού δοθεί συμπλήρωμα άλλο του μητρικού γάλακτος:
«Σας κοινοποιούμε την με αριθμό Γ1α/Γ.Π.οικ 45569/15-6-2017 (ΦΕΚ 2127 τ Β’, ΑΔΑ: 70ΨΒ465ΦΥΟ-ΙΟ3) Απόφαση του Υπουργού και του Αναπληρωτή Υπουργού Υγείας και του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων περί καθιέρωσης έγγραφης συναίνεσης της μητέρας για τη χορήγηση υποκατάστατου μητρικού γάλακτος στα νεογνά εντός των νοσοκομείων και μαιευτηρίων, και σας παρέχουμε τις κάτωθι οδηγίες για την εφαρμογή της:
Α) η Απόφαση προβλέπει στην πρώτη παράγραφο του άρθρου της ότι η χορήγηση υποκατάστατου μητρικού γάλακτος (ΥΜΓ) στα νεογνά εντός των Δημόσιων, Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων, Ιδιωτικών Κλινικών της χώρας και λοιπών Νοσοκομείων που επιδιώκουν δημόσιο ή και κοινωφελή σκοπό, επιτρέπεται για αποδεκτούς ιατρικούς λόγους ή κατόπιν έγγραφης συναίνεσης της μητέρας. Στους αποδεκτούς ιατρικούς λόγους περιλαμβάνονται η προωρότητα και αδυναμία χορήγησης μητρικού γάλακτος, η σοβαρή νεογνική υπογλυκαιμία, η διαταραχή του μεταβολισμού, το νεογνό με σημαντική αφυδάτωση, η σοβαρή ασθένεια της μητέρας, η λήψη φαρμάκων της μητέρας, η μητέρα θετική για HIV, καθώς και τυχόν άλλος αποδεκτός ιατρικός λόγος που βεβαιώνεται από την/τον ιατρό.»